Dünya’mızın yüzeyinin yaklaşık yüzde 70’i su ile kaplı. Bu bağlamda aslında çok fazla okyanus, deniz ve göl gibi su kaynaklarına sahibiz.
Bu yazıda Dünya’nın en büyük 5 denizini yakından tanıyacağız.
1. Güney Çin Denizi
Büyüklük: 3.500.000 km²
Ortalama derinlik: 1.212 m
Güney Çin Denizi’nde büyük gaz ve petrol rezervleri olduğu düşünülüyor. Dile kolay ama Dünya’daki mercan resiflerinin yaklaşık %30’u Güney Çin Denizi’nde bulunuyor. Bu deniz Orta Doğu, Avrupa ve Doğu Asya’yı birbirine bağlayan nakliye hatlarına sahip Hint Okyanusu ile Pasifik Okyanusu arasındaki ana rota görevini üstleniyor. Dünyada ticareti yapılan okyanus balıklarının yaklaşık %10’unun Güney Çin Denizi’nden geldiği tahmin edilmektedir.
2. Karayip Denizi
Büyüklük: 2.754.000 km2
Ortalama derinlik: 2200 metre
Etimolojik olarak Karib halkı yerlilerine işaret eden bu denize her yıl ortalama 8 kasırga vurmakta.
Bu denizin yüzey suyu rengi mavi-yeşil ile tam yeşil arasındadır. Karayipler’in geniş havzalarının derinliği ve de derin suyun sıcaklığı Atlantik’inkine benzemektedir. Atlantik’in sularının derinleşip Karayipler’e döküldüğü ve denizdeki derin su yapısına katkıda bulunduğu iddiaları da söz konusudur.
Karayip Denizi dünyadaki resiflerin yüzde 14’üne ev sahipliği yapıyor. Benzer şekilde denizden her yıl 170 milyon ton petrol çıkartılıyor.
3. Akdeniz
Büyüklük: 2.500.000 km2
Ortalama derinlik: 1.500 metre
Etimolojik olarak bakıldığında “meditterianean” yani “Medius” (Orta) ve “Terra” (Toprak) kelimelerini görüyoruz.
Akdeniz’de su hızlı buharlaşır ve dolayısıyla su hızlı kaybedilir. Bu kayıp telafi ediliyor olsa da Akdeniz’in suyu çok tuzludur. Bilimsel araştırmalar Akdeniz’in 5 milyon yıl önce oluştuğunu ve sadece yaklaşık 2 yılda dolduğunu ifade etmektedir. Suyun özel bir koyu rengi vardır.
4. Bering Denizi
Büyüklük: 2.000.000 km2
Ortalama derinlik: 50 metre
Bu deniz ismini Danimarkalı gezgin Vitus Bering’den almıştır.
Bering Boğazı’nın derinliği 30 ila 50 metre arasındadır fakat Bering Denizi’nin en derin noktası Bowers Havzası’nda 4.097 m’ye ulaştığı görülmektedir.
Bu deniz Alaska Yarımadası’ndadır. Son buzul çağında Bering Denizi’nin fazlasıyla sığ olduğuna ve insanların Asya’dan Kuzey Amerika’ya yürüyerek geçtiğine dair bir görüş de bulunmakta.
Bering Denizi’nde 16 denizaltı kanyonu var. Bunlardan biri olan Zhemchug Kanyonu dünyanın en büyük kanyonu şanını taşır.
Kuzey Pasifik gerçek balinası (Eubalaena japonica) Bering Denizi’ne uğrar. Yılda 20 milyon deniz kuşu Bering’in kıyılarına konar.
5. Meksika Körfezi
Büyüklük: 1.600.000 km2
Ortalama derinlik: 1615 metre
Meksika Körfezi, 5.000 km kıyı şeridi ile dünyanın en büyük körfezi ve en büyük dokuzuncu su kütlesi olarak bilinir. Meksika Körfezi’nin yaklaşık 300 milyon yıl önceki Geç Triyas döneminde yaşanan kıta levhası çarpışması sonucu deniz tabanının batmasıyla oluştuğu düşünülmektedir. Çoğu kısmı sığ olsa da Sigsbee Oyuğu’nun ( sigsbee deep) 5203 metre olduğu ölçülmüştür ve burada Mariana Çukuru’ndakine benzer derin deniz canlıları yaşar.
Günümüzde körfezin çevresinde 60 milyon insan var. 29 deniz memelisi ve 49 köpekbalığının bu denizde yaşadığı bilinir. Körfez’in altında genellikle potansiyel çevre sorunları yönünden kontrol edilmeyen yaklaşık 27.000 terk edilmiş petrol ve gaz kuyusu vardır.