Çeşitli Amaçlarla Kullanılan Sular
Su deyince aklımıza genellikle içme suyu gelir. Ancak su, aşağıdaki gibi başlıca çeşitlere ayrılabilir:
Arıtma Suyu: Evlerimize ulaşan şebeke sularını arıtma cihazları ile arıtarak içilebilir hale gelen sulardır. Günümüz de en çok tercih edilen içme sularıdır. Bir çok arıtma cihazı piyasaya sunulmuş ve insanlar kaliteli suya arıtılmış sular sayesinde kavuşmuştur.
Artezyen Suyu veya Artezyen Kuyu Suyu: İçerdiği su seviyesi yeraltındaki su katmanının en üst seviyesinden yüksek olan ve sınırlandırılmış su katmanı olarak adlandırılan su katmanını delerek elde edilen kuyu suyudur.
Yeraltı Suyu: Yer yüzeyinin altındaki doygun su katmanında bulunan, basıncı atmosferik basınca eşit veya daha fazla olan sudur. Yüzey suları ile doğrudan etkileşim içinde değildir.
Maden Suyu veya Mineralli Su: Jeolojik ve fiziksel olarak koruma altında tutulan yeraltı sularından kuyu açılarak veya kaynaktan doldurularak elde edilmiş, çözünmüş katı madde içeriği toplam 250 ppm’den daha az olmayan sulardır. Çözünmüş mineral tuzları, elementler ve gaz içerirler. Mineralli suları diğer sulardan ayıran özellik, kaynağından elde edildiği anda spesifik miktar ve oranlarda mineraller ve iz elementler içermeleridir. 500 ppm’den daha az mineral içerenlere “düşük mineralli su”, 1500 ppm’den daha fazla içerenlere “yüksek mineralli su” denir.
İşlenmiş İçme Suyu: İçme Suyu, jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla çıkış noktasından sürekli akan veya teknik usullerle çıkarılan ve Bakanlıkça uygun görülen dezenfeksiyon, filtrasyon, çöktürme, saflaştırma ve benzeri işlemler uygulanabilen ve parametre değerlerinin eksiltilmesi veya arttırılması suretiyle elde edilen, etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış amacı ile ambalajlanarak piyasaya arz edilen yer altı sularıdır. İşlem görmesi sebebiyle bu sular doğal olarak değerlendirilmez.
Gazlı Şişe Suyu: İşlendikten ve karbondioksiti yerine konduktan sonra kaynağından elde edildiği andakiyle aynı miktarda karbondioksit içerir hale getirilmiş olan sudur.
Steril/Sterilize Su: Sterilite testlerinin gereklerine uygun olarak üretilmiş sudur.
Kaynak Suyu: Kaynak suyu, jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla çıkış noktasından yer yüzüne kendiliğinden çıkan veya teknik usullerle çıkartılan ve Sağlık Bakanlığı'nın yayınladığı İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkındaki Yönetmelikte izin verilenler dışında her hangi bir işleme tabi tutulmaksızın nitelikleri tanımlı, etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış amacı ile ambalajlanarak piyasaya arz edilen yer altı sularıdır.
Kuyu Suyu: Yeraltı su tabakasına (aquifer) sondajla, delerek veya başka türlü açılan deliklerle ulaşılarak elde edilmiş sudur. Yukarıda sayılanların dışında, günlük hayatta çeşitli amaçlarla kullandığımız bir diğer su çeşidi de çeşme suyudur. Diğer adıyla şehir şebeke suları genellikle nehir, göl ve baraj suları gibi yüzeysel sulardan elde edilirler. Bu sulara sanayi ve tarımda kullanılan toksit maddeler, gübreler, deterjanlar, evsel atıklar, lağım suları gibi mikrobiyolojik kirliliğe yol açan kirleticilerin karışma olasılığı oldukça yüksektir. Şebeke suları mikrobiyolojik güvenliğin sağlanması amacıyla genellikle klor bazlı dezenfeksiyon işlemine tabi tutulur.
Arıtma suları şebeke sularının arıtılması seşklinde olduğundan bu kirlenmelere karşı önemli ölçüde korunmuştur. Hijyen ve sağlık açısından karşılaştırdığımızda, çeşme suları ile arıtılmış sular, suyun kaynağı, gördükleri işlemler, dağıtım şekli gibi birçok açıdan farklıdır. Arıtılmış sular, Sağlık Bakanlığı’nın yönetmelikleri uyarınca ve çok sıkı denetim altında şişelenmektedir. Bu nedenle halk sağlığı açısından bir risk taşımadığı yönünde Sağlık Bakanlığı’nın güvencesi altındadır. Çeşme suyunda bu şekilde güçlü bir güvenceden bahsetmek mümkün değildir.