Denizatı isminden anlayacağınız gibi deniz canlıları arasında yer alır. Taşıdıkları özellikler bakımından oldukça sıra dışı hayvanlardır. En bilindik ve ilginç özelliği ise erkek denizatlarının da üreme yeteneğine sahip olmasıdır. Denizatlarının nasıl hayvanlar olduklarını merak mı ediyorsunuz? Genel özellikleri ve hakkında daha önce hiçbir yerde duymadığınız ilginç bilgiler yazımızda..
Denizatı Hakkında Tüm Bilgiler
Denizaltı dünyası oldukça karışık bir dünyadır. Bilim insanları yüzyıllardır denizaltı dünyası ile ilgili araştırmalar yapar. Buna rağmen ışığına çıkmamış birçok bilgi ile doludur. Bu zamana kadar binlerce hayvan türü keşfedilip, isimlendirilmesine karşın eminiz. Ancak hakkında en ufak bir bilgi sahibi bile olmadığımız bir o kadar daha canlı bulunuyor. Su altı dünyasının en ilgi çekici canlılarının başında ise hiç kuşkusuz denizatları geliyor. Denizatları deniz dünyasının garip yaratıklarındandır. Kafası at kafasına benzediği için bu ismi almıştır.
Onlarca türü vardır. Ancak farklı denizlerde yaşarlar. Denizatlarının kafaları başka hiçbir canlıda olmayacak şekildedir. Vücutlarına dik olacak şekildedir. Erkeklerinin hamile kalması denizatlarının bilinen en garip özelliklerindendir. Erkek olup hamile kalabilme özelliği sadece bu hayvanlarda bulunmaktadır. Denizlerin derin sularında yaşarlar. Denizatlarını kıyı bölgelerde görmek pek mümkün değildir.
Ölmüş bir denizatı elle kırılamayacak kadar sert olur. Bu da onlara ait ilginç özelliklerden biridir. Maalesef günümüzde yakalanarak petshoplarda satılmaktadır. Ancak denizatları akvaryum içerisinde çok uzun süre yaşamazlar. Çok dikkatli bir bakım isterler. Ayrıca fazlaca özen göstermek gerekir. Eski çağlardan bu yana bilim dünyasının en sempatik hayvanlarından olmuştur. Ama ne yazık ki insanoğlunun aşırı müdahalesi sebebiyle geleceği tehdit altında olan canlılar arasındadır.
Denizatı Nedir?
Denizatının kafa kısmı ata benzer. Bu benzerlik sayesinde bu ismi almıştır. Vücudunun tamamı dikenlidir. Ayrıca kuyruk kısmı yılanla benzerlik gösterir. Boyları 16 mm ile 35 mm arasındadır. Türlerine göre boylarında değişiklik gösterebilir.
Arka yüzgeçlerinde ve kafalarında solungaçları vardır. Bunların yanındaki göğüs yüzgeçleri nedeniyle balık kategorisinden sayılır. Aslında bir balığa benzemezler. Fakat bu kategoride anılmaktadırlar. Bunun sebebi ise genel olarak bir balık ile çok fazla benzer özelliklerinin olmasıdır. Akıntıların az olduğu kıyı sularını severler. Tropik ve subtropik denizlerde yaşamaktadırlar.
Bugüne kadar 40 türü keşfedilmiştir. Ancak denizatlarının tür sayısı tam olarak bilinmemektedir. Su altı dünyasının onca tehlikeli ve yırtıcı canlıları arasında yaşam imkanı bulmuştur. Ayrıca deniz omurgalıları arasında tek dik duranıdır. Gövdesi kemiksi düğmeciklerle kaplıdır. Bu canlıların renk çeşidi de oldukça fazladır. Görünümleri ve rengarenk halleriyle gerçekten de görmeye değer.
Denizatlarının Özellikleri Nelerdir?
Denizatları, dış görünüşlerine göre oldukça çekici hayvanlardandır. Genel özellikleri bakımından da oldukça merak uyandırır. Turuncudan maviye kadar her renge sahiptirler. Denizatlarının teker teker özelliklerini sıralamaya gelirsek;
- Erkeğinin hamileliği söz konusu olan denizatları dünyada tek canlı türüdür.
- Ilıman ve tropikal deniz sularını severler. Akvaryumda yaşamaları kısa süreli olur.
- Bazı türleri tamamen saydam yapıdadır. Bu nedenle de akvaryum içerisinde belli belirsizdirler. Hatta fotoğraflarda görülmeme nedeni de budur.
- Denizatları kafalarını sağa sola hareket ettiremezler. Yalnızca aşağıya ve yukarıya hareket ettirebilirler. Ancak birbirinden ayrı hareket edebilen gözleri sayesinde her yeri rahatlıkla görebilirler.
- Denizatları çok sert bir deriye sahiptir. Ölmüş ve kurumuş bir denizatını elle kırmak imkansızdır.
- Denizatının gözleri hızlı hareket eder. Bunun yardımıyla da avlarını iyi gözlemler. Kendisini avlamak isteyenleri de hareket etmeden izleyebilirler.
- Denizatlarının yaklaşık 4-5 yıl ömürleri vardır.
- Uzmanlara göre hayata binlerce denizatı gelir. Ancak bunların sadece 2-3 tanesi hayatta kalmaktadır.
- Denizatlarının 40 milyon yıldır varlıklarını sürdürdükleri düşünülmektedir.
- Astım, öksürük ve baş ağrısı gibi ilaçların yapımında kullanılır. Bu canlılar aynı zamanda afrodizyak etkileri sebebiyle de avlanmaktadırlar.
- Bilinçsizce avlanılan denizatlarının nesilleri tükenme tehlikesi vardır. Araştırmacılar yılda 26 milyon denizatının avlandığını belirtiyor. Böyle devam ederse önümüzdeki 50 yıl içerisinde nesillerinin tükeneceğini söylüyorlar.
- Uzun burunları sayesinde avlarını kolayca yutabilirler.
- Bilinen 40 – 45 civarında türü vardır.
- 3 tane yüzgece sahiptir. Sırtında bulunan yüzgeç hareket etmesi için gerekli olan enerjiyi sağlar. Solungaçların altında iki yüzgeç bulunur. Bu yüzgeçler dengeyi ve yön bulmayı sağlamaktadır.
- Bu canlılar kamuflaj yeteneklerini gizlenmek için kullanır. Ancak bunun dışında aşk yaşamında da kullanmaktadırlar. Erkek denizatı dişisine kur yapar. Bunu yaparkende neredeyse dişisiyle birebir aynı rengi alabiliyor. Erkek denizatının karnında kuluçka kesesi vardır. Bu kese kabardıktan bir süre sonra yeniden eski rengine dönüşebiliyor.
- Denizatları tek eşlidir. Hatta bu konuda örnek alınacak bir özelliğie sahip. Bilimsel araştırmalar bu canlıların neredeyse tüm yaşamlarını tek eşli olarak sürdürdüklerini ortaya koymuştur. Hatta bazı denizatlarının aşkları ölümden sonra dahi devam eder. Eşlerden birisi öldüğünde, hayatta kalan bir yas dönemine girer. Yeniden bir çiftleşmeyi hemen yaşamaz. Bunun için haftalarca hatta aylarca beklediği belirtilmektedir. Erkek ve dişi denizatları çiftleşmenin ideal saatlerini kaçırmamak istemezler. Bu sebepten tek eşli bir yaşam tercih eder. Eşler birbirlerinin biyolojik saatlerini bilir. Bu sayede üremelerini tehlikeye atmazlar.
- Çok sert bir yapıya sahiptirler. Bu sebeple genellikle diğer deniz canlıları tarafından tercih edilmezler. Yengeçler, penguenler ve orkinoslar denizatları ile beslenirler.
- Vücut yapıları itibarıyla yüzme konusunda çok başarılı değillerdir. Bu nedenle fırtınalı havalarda genellikle hayatta kalmakta zorlanırlar.
- Dişleri ve mideleri yoktur. Yedikleri şeyler sindirim sisteminden hızlı bir şekilde geçmektedir.
- İki tane gözü vardır. Bu gözler birbirinden bağımsız şekilde hareket edebilmektedirler.
- İç iskelete sahiptirler. Bu nedenle omurgalılar sınıfında yer alırlar.
- Kafalarında bulunan taca benzer bir çıkıntı vardır. Bu çıkıntı tıpkı insanların parmak izi gibi her denizatında farklıdır.
Denizatlarında Üreme
Hamilelikleri ortalama olarak 4-6 hafta sürmektedir. Erkek denizatı, dişinin bıraktığı yumurtaları taşır. Yumurtaları taşıdığı kuluçka keseleri mevcuttur. Çiftleşen iki denizatı, kuyruklarını birbirine sarar. Dişi denizatları uzun bir tüpü, erkek denizatının kesesine yerleştirir. Erkeğin kesesine doğru yumurtalar tüpten yukarıya gitmek üzere ilerler.
Erkek denizatı sahip olduğu bu kese içinde yumurtaları döller. Döllenen bu embriyoların gelişimi için 10 gün ve 6 hafta arasında bir süre gerekir. Bu süre suyun koşullarına bağlı olarak değişebilir. Erkek denizatı doğum yaparken içindeki tüm bebekler çıkana kadar boşaltım yapar. Erkek denizatının kesesi yumurtalar için tuzluluk oranını dengeler. Böylece yumurtalar olgunlaşmaya başlar. Erkek denizatı dış dünyadaki oranla içerideki tuz oranını eşitlemeye çalışır.
Denizatlarında Gelişme
Yumurtadan çıkan yavrular tek başına kalır. Ebeveynlerinden bağımsız olarak yaşamlarını sürdürürler. Bazı zamanlar ve durumlarda erkek denizatı yeni çıkmış olan yavrularını öldürebiliyor. Kalan denizatı yavruları yaşamlarına devam eder. Hatta yaşamlarına diğer deniz canlıları gibi hemen başlarlar.
Denizatları kamuflaj konusunda çok başarılıdırlar. Çevreden gelebilecek herhangi tehlike karşısında renk değiştirirler. Ayrıca kuşku duydukları durumlarda da hemen ortamın rengine dönüşürler. Baba denizatı doğum işlemini gerçekleştirir. Daha sonra yavruları kendi haline bırakır. Bu yavrular çevreye kendileri ayak uydurur. Beslenmelerini kendi yaparlar. Hayatta kalmayı kendi başlarına öğrenirler. Anne ve babadan yardım almazlar.
Denizatı Avcılığı
Denizatlarının son zamanlardaki aşırı avlanması nedeniyle nesli tehlike altındadır. Geleneksel Çin şifalı bitki biliminde kullanılır. Bu yüzden her yıl 20 milyon denizatı yakalanır. Bitki bilimiyle uğraşan sektörlere satılır. Denizatlarının ihracatı ve ithalatı 15 Mayıs 2004 yılında sınırlandırılmıştır. CITES’ce kontrol edilmeye başlanmıştır. Belirli rakamlarda avlanılmasına izin verilmiştir. Ayrıca yumurtlama dönemleri dışında avlanması yapılabilmektedir.