Plastik maddelerin ekosisteme zararları

İtalya’nın Sicilya Adası’nın Sambuca kenti sakinleri, laboratuvarda analiz ettirmek için nehir kıyısı boyunca su örnekleri topluyor.

Marco Giunti’ye göre sıradan vatandaşların bu girişimi sadece değerli veriler toplamak amaçlı değil aynı zamanda kamusal çevre bilincini artırmak.

“Üç çeşit gözlem gerçekleştiriyoruz. İlk ikisi nitrat ve fosfat gibi kimyasalların değerini ölçmek için, üçüncüsü ise suyun bulanıklığını ölçen görsel bir analiz.”

Gönüllüler, nehirler tarafından denizlere ve okyanuslara taşınan kirliliğin kaynağını oluşturan plastik çöpleri topluyor. Bunları miktar ve çeşit olarak kayıt ediyorlar. Kirlilik nedenleri, kentsel atıklar veya sanayiden gelen kirleticiler olarak çeşitlerine göre sınıflandırılıyor.

Andrea Vanni, Çevre Gönüllüsü:

“Belli bir bölgede bulduğumuz plastik atıklarını not ediyoruz. Bu verileri hem kağıt üzerinde hem de özel bir mobil uygulama kullanarak internet ortamında kayıt altına alıyoruz.”

Gönüllü araştırmacılar tarafından toplanan su numuneleri, içeriğinde mikroplastik olup olmadığı analiz edilmek üzere Avrupa araştırma projesi kapsamında laboratuvarlara gönderilmekte.

Nehirden alınan su örnekleri, daha sonra özel bir aletle 900 dereceye kadar ısıtılan bir kağıt filtreden geçiriliyor. Filtre ısınırken, farklı bileşikler farklı sıcaklıklarda uçuyor. Aletin üzerindeki hassas tartılar, her bir sıcaklıkta suyun ağırlığındaki değişiklikleri ölçerek mevcut mikroplastiklerin tipini ve ağırlığını göstermekte.

Gemma Leone, Kimya Profesörü:

“Ekosistem içinde yaşayan su hayvanları ve bitkilere büyük tehdit oluşturan kimyasal bileşikleri tanımlamak istiyoruz. Böylece miktarlarını azaltma yöntemlerini bulabilir ve geliştirebiliriz.”

Poseidomm projesi araştırmacıları mikroplastiklerin biyolojik etkileri hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışıyor. Sahte güneş ışığı altında mikrobiyal yaşamı gözlemleyebilmek için mikrokozmos denilen cam küvetler kullanıyorlar.

Luisa Galgani, Araştırmacı, Poseidomm Projesi:

“Mikro partiküllerin organik madde ile etkileşimlerini gözlemlemek için küvetlere polistiren koyduk. Güneş ışınlarına maruz kalan okyanus yüzey tabakasının koşullarını mümkün olduğunca gerçekçi bir şekilde simüle ederek neler olduğunu inceliyoruz.”

Mikrokozmos içindeki moleküler değişiklikler nükleer manyetik rezonans kullanılarak ölçülüyor. Bu sayede mikroplastiklerin deniz yüzeyindeki biyolojik ve kimyasal prosesler üzerindeki etkileri daha iyi anlaşılabiliyor. Yeryüzünü nispeten kirleten fakat henüz bilinmeyen kirleticilerin tespit edilmesine imkan sağlıyor.

Steven Loiselle, plastiklerin ekosistemimizdeki yeri ve rolü hakkında henüz bir çok bilmediklerimiz olduğunu belirtiyor:

“Daha öğrenilecek çok şey var. Şu an sadece ilk etapta neler olduğunu ölçmeye çalışıyoruz. Mikroplastiklerin pek çoğunun neye sebep olduğunu, hayvanlar üzerinde ne gibi bir etki yarattığını tam olarak henüz anlayamıyoruz. Bazı yönlerden anlıyoruz, fakat suyun tüm biyolojik ve kimyasal yapısı üzerinde oluşan etkileri değil.”