Arıtılmış Atık Suların Tarımsal Alanda Yeniden Kullanımı

Arıtılmış sular; tarımsal sulama ve arazi sulaması, endüstriyel uygulamalar, çevresel uygulamalar (yüzey sularına verme ve yer altı sularına reşarj), rekreasyon faaliyetleri, şehir temizliği, yangın, inşaat gibi klasik uygulamalarda tatlı suların yerine kullanılabilir.

Tarımsal alanların sulanması, su rezervuarlarının korunması ve gübre ihtiyacını azaltmak için nutrientler ile tarla ve bitkilerin doğal zenginleştirilmesi atık suların yeniden kullanımının yaygın bir uygulamasıdır. Birçok ülkede çevre geliştirme (sulak alan oluşturma gibi), yangın söndürme, toz kontrolü, tuvalet sifon suyu gibi alanlarda arıtılmış atık suyun yeniden kullanımları gelişmektedir. Atık suyun yeniden kullanımı özellikle sınırlı yağış alan bölgelerde ilave su kaynağı oluşturarak su tasarrufunu destekleyebilir.

Su yeniden kullanımı US’ de artan bir uygulamadır. Günlük 6,4 milyar m3 su yeniden kullanılmaktadır ve toplam su hacmi üzerinden arıtılan su kullanımının yıllık %15 arttığı tahmin edilmektedir. 2002 yılında Florida’ da günlük 2,2 milyon m3, Kaliforniya’ da ise 2 milyon m3 arıtılmış su kullanıldığı belirlenmiştir. Başarılı bir arıtım ve yeniden kullanım uygulamaları; dikkatli planlama, ekonomik hesaplamalar, ayrıntılı sosyal fikirler ve değerlendirmeler gerektirir.

Tarımsal bağlamda;

Atık suların uygun bir strateji ile kontrollü olarak tarımda kullanılması, bu suların uzaklaştırılması için iyi ve yararlı bir yöntem sunmaktadır. Kentsel atık suların uygun stratejilerle yeniden kullanımı ile yüzeysel su kaynaklarının kirlenmesi önlenmiş olur. Bu sayede sadece değerli temiz su kaynakları korunmakla kalmaz aynı zamanda atık suların içerdiği bitki besin maddeleri bitki yetiştiriciliğinde avantaj sağlar. Atık suların azot ve fosfor içeriği tarımsal gübre gereksinimini azaltmakta veya tamamen ortadan kaldırmaktadır. Atık suların sulamada kullanılması ile bitki yetiştiriciliği için yararlı olan toprak mikroorganizmalarının metabolik aktiviteleri artmaktadır.

Genelde toplam tatlı su tüketiminin % 40’ı gibi oldukça önemli bir bölümünü tarımsal sulama oluşturmaktadır. Dolayısıyla, tarımda, arıtılmış atık suyun geri kullanımı önemli miktarda su korunumu sağlamaktadır ve diğer kullanımlarla birlikte planlanması halinde ise, geri kullanımda önemli bir yüzdeyi oluşturmaktadır. Bazı bölgelerde tarımsal amaçlar için yüksek su kullanımı giderek daha da artan ihtiyacı karşılamak için yerel su kaynaklarını tüketebilir ve bu nedenle su kaynakları yönetimi için atık su ıslahı ve yeniden kullanımını içeren entegre bir yaklaşım gerekli olabilir.

Tartışmalı bir konu olmasına rağmen atık sular ile tarımsal sulamanın dünyanın birçok bölgesinde uygulandığı bilinmektedir. Dünya’da sulanan tarım arazilerinin 20 milyon hektarının ham, arıtılmış ve/veya kısmen seyreltilmiş atık sularla sulandığı son zamanlarda ifade edilmektedir.
US ve Puerto Rico’ da yaklaşık 174 milyon hektar toplam tarım alanının yaklaşık 22 milyon hektarı arıtılmış sularla sulanmaktadır. Florida’ da arıtılan suyun toplam hacminin yaklaşık %19′ u, Kaliforniya’ da ise yaklaşık %48’i tarımsal sulama için kullanılmaktadır.

Bitki ve ürün sulaması için arıtılan atıksu uygulaması dünya çapında giderek artan bir uygulama olmaktadır.

Tarımsal sulama için arıtılan atık suların kullanılması ile;

• Su kıtlığı çözülebilir,
• Bütün bir yıl boyunca atık suların büyük bir miktarı bertaraf edilebilir,
• Kalitesi yüksek olan kaynaklar içme suyu olarak kullanılabilir,
• Ekonomik faydalar sağlanabilir,
• Atık suyun nutrient içeriği tarımsal ürünler için katkı sağlayabilir.

• Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi & Ayben Polat