Atık suların arıtılması, günlük hayatta evsel veya endüstriyel ihtiyaçlar doğrultusunda kullanılan içilebilir suların belirli teknik aşamalardan geçirilerek tekrar kullanımını sağlama sürecine verilen addır.
Atık suları arıtmak için kullanılan yöntemler genellikle üç ana başlık altında toplanabilir :
1.Fiziksel arıtım
2.Kimyasal arıtım
3.Biyolojik arıtımdır.
Atık suların arıtılması için kurulacak tesis ve arıtma yöntemleri bölgeseldir. Tesis kurulumu için tüm maliyetler ve elde edilecek su miktarı hesaplanır sonra çözüm yöntemi uygulamaya konur.
1 – Fiziksel Arıtım Yöntemleri Bu yöntemde herhangi bir kimyasal ayırıcı madde veya bakteri kullanılmaz. Atık su pompalar aracılığıyla belirli fiziksel yapılar içerisinden geçirilerek kısmen temizlenir. Tamamı bu süreçte temizlenmez fiziksel arıtma yöntemi için kullanılan malzemeler şu şekildedir :
Izgaralar : Bu sistemler su içerisindeki katı maddeleri süzmek amacıyla birincil olarak kullanılır. Taş, tortu, kireç ve benzeri
Elekler : Bu sistemler ızgaralarda tutulan katı cisimlerden çok daha incelerini ayırabilmek için tasarlanmışlardır. Sabit ve döner olmak üzere iki ana çeşidi bulunmaktadır. Aralık bakımından üçe ayrılırlar :
Kaba elekler, ince elekler, mikroelekler. Kum ve benzeri atıkları
Kum Tutucular : Adından da belli olacağı üzere ızgaralardan ve eleklerden kurtulabilen parçaları ayırmak için kullanılan son adımdır. Kum ve kumdan daha ince atıklar… Kum tutucuların tesise göre çok farklı tipleri vardır.
2 – Kimyasal Arıtım Yöntemleri Atık su arıtılmasında uygulanan fiziksel yöntemler ile suda çözünen maddeler ayrıştırılamamaktadır. Bu aşamada devreye kimyasal arıtma yöntemleri girer. Nötralizasyon : Bu aşamada biyolojik arıtmanın etkili olabilmesi için, fiziksel arıtma yönteminden geçen atık suyun pH değeri ayarlanır. Koagülasyon – Flokülasyon : Bu aşamaya gelen atık su, içine karıştırılan kimyasalların homojen ve hızlı bir biçimde dağılması işlemine sokulur.
3 – Biyolojik Arıtma Yöntemleri Biyolojik atık su arıtma yöntemleri aerobik ve anaerobik olmak üzere ikiye ayrılır. Bu aşamada suyun içinde bulunan biyolojik olarak ayrılabilen maddeler, mikroorganizmalar tarafından besin olarak kullanılır. Atık suların arıtılması insanlığın yerleşik hayata geçmesi ve nüfus yoğunluğunun artması sonucunda çözülmesi gereken en önemli problemlerden biri haline gelmiştir.
Sanayinin gelişmesiyle beraber sular daha da kirlenmiş havaya sızan zararlı bileşenler suya hızla karışmıştır. Özellikle büyük şehirlerin şebeke suları içilemeyecek kadar sağlıksız ve kötü kokuludur. Evsel atıklar, kimyasal atıklar, geri dönüşüm atıkları, sanayi atıkları sulara karışarak kansere yol açabilecek kadar bir çok hastalığa yol açar. Bizim ve gelecek nesillerin temiz su ihtiyacını giderebilmek için atık sularının arıtma cihazları ile arıtılması çok önemlidir.