Türkiye’nin Yerüstü ve Yeraltı Suları

Türkiye’nin Yerüstü Su Kaynakları

Türkiye, yarı kurak bir iklime sahiptir ve kimi bölgeleri arasında yüksek düzeyde ısı farkı bulunan bir ülkedir. Trakya ve İç Anadolu bölgelerinde sulanabilir toprağa göre su kaynakları daha sınırlı ve kısıtlıyken, Doğu Karadeniz’de ise tersi bir durum geçerlidir. Yağışların bölgelere göre değişmesi ve düzensiz olması bazı bölgelerde su ihtiyacını arttırmaktadır. Su sıkıntısı en çok tarımsal alanlarda kendini göstermektedir. Fakat İstanbul ve Ankara gibi büyük metropollerde ise spesifik olarak yaz aylarında içme suyu sıkıntısı son yıllarda artış göstermiştir. Türkiye’nin sadece kuzey bölgesi dört mevsim boyunca yağış almakta olup, yıllık yağış ortalaması Karadeniz’de 816,5 mm olmaktadır. Akdeniz Bölgesi kışın ılıman ve yağışlı, yazın kurak ve çok sıcak olup, yıllık yağış ortalaması 750,7 mm’dir. En kurak yer olan İç Anadolu’da yıllık yağış ortalaması 388,8 mm’dir. Doğu Anadolu’da 611,2 mm, Marmara’da 640,6 mm, Ege’de ise 672,2 mm’dir. Az yağış alan bölgelerde nüfusun fazla olması ya da çok yağış alan yerlerin nüfusun az olması da su potansiyelinin ülke ölçeğinde farklılaşmasına sebep olmaktadır. Bunun yanı sıra ülkemiz, 26 adet hidrolojik havzaya ayrılmıştır. Havzaların da verimleri birbirinden son derece farklılık gösterir. En verimli havza, Fırat-Dicle havzaları olarak gösterilmektedir. Bu havzaların toplam ülke potansiyelinin %28’ine sahip olduğu görülmektedir.

Türkiye’nin Yeraltı Su Kaynakları

Ülkemizde bugüne kadar yapılmış olan hidrolojik incelemeler sonucunda 12,3 kilometreküp yeraltı suyu tespit edilmiş ve potansiyelin 9,65 kilometreküplük bölümü çeşitli amaçlarda kulanılmak üzere tahsis edilmiştir. Yeraltına sızan suların önemli bir bölümü ülkemizin kıyı kesimindeki dağlık bölgelerde yaygın yeraltı suyu rezervuarı oluşturmadan denizlere boşalmaktadır. Bununla beraber yurdumuzdaki yeraltı suyu potansiyelini belirleyebilmek için 342 ovada hidrojeolojik etütler yapılmış ve 12,3 kilometreküplük potansiyele sahip “Emniyetli Yeraltı Suyu İşletme Rezervi” tepit edilmiştir. Ülkemizde, yeraltı suyu rezervlerinin araştırılması ile ilgili gerekli etütlerin yapılması, yeraltı sularının kullanılması, korunması ve tescili gibi işlemleri yerine getirmesi için, Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü görevlendirilmiştir. Yeraltı suları yani diğer adıyla akürferler, dünyada olduğu gibi ülkemizde de su ihtiyacının karşılanması için gerekli suyun sağlanmasında önem arz eden kaynaklardır. Sadece su sağlamakla kalmayıp, yeryüzüne yağış olarak geri dönen suların fazlasını emerek saklanmasında yardımcı olur. Ayrıca bu sayede fazla su emildiğinden nehir ve akarsu gibi yüzey sularının da taşması önlenmiş olur. Ancak yeraltı sularına olan ihtiyaç arttıkça, aküferler kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır.