Yeni bir araştırmaya göre dünya, artan kapasiteyle birlikte 2025 yılına kadar trilyonlarca plastik şişe ve poşet üretecek. Üç petrokimya devi ExxonMobil, Dow ve Sinopec ise dünyadaki plastik atıkların %16’sından sorumlu.
Yeni bir rapora göre dünyanın en büyük tek kullanımlık plastik üreticileri, 2025 itibarıyla üretim kapasitelerini %30 artıracak. Bu, bir trilyon bir litrelik plastik şişe ve kapak, bir trilyon plastik torba ve bir trilyon streç film üretilmesi ve tüketilip atık olarak atılması anlamına geliyor.
Pazar araştırmacıları Wood Mackenzie, London School of Economics ve Stockholm Environment Institute ile ortaklaşa gerçekleşen ve Avustralya Minderoo Foundation’ın Plastic Waste Maker Index’inde detaylandırılan araştırma, sadece 20 petrokimya şirketinin 70 milyon metreküplük ek polimerin %60’ından sorumlu olacağını söylüyor.
Hammaddeleri üreten 1000 fabrika üzerinde yapılan bir araştırmaya dayanan rapor, 2019’da 130 milyon metrik ton tek kullanımlık plastiğin atıldığını kaydederek yıkıcı çevresel etkiyi vurguluyor.
Bu toplamın büyük bir kısmı yakıldı, düzenli depolama alanlarına gömüldü ya da çöp olarak bir kenara atıldı. Bu ürünlerin %98’i ise sınırlı fosil yakıtlardan üretildi.
Minderoo’nun araştırmacıları, “Tek kullanımlık plastiğin maliyeti çok büyük” diye belirtiyor ve ekliyor: “Tek kullanımlık plastikler sonunda vahşi yaşamın sağlığını ve okyanusun karbon depolama kabiliyetini etkileyen küçük parçacıklara ayrılıyor. Tek kullanımlık plastikler, insanlarda bulunan ve bir dizi üreme sağlığı sorunuyla bağlantılı olan kimyasal katkı maddeleri de içeriyor.”
Araştırmacılar, bu tür plastikler için mevcut üretim büyüme oranının, 2050 yılına kadar küresel seragazı emisyonlarının %5 ila 10’unu oluşturacağı konusunda uyarıyorlar.
ABD eski Başkan Yardımcısı Al Gore, raporun girişinde, “Plastiğin çoğu petrol ve gazdan, üretildiği için, plastik üretimi ve tüketimi iklim krizinin önemli bir faktörü haline geliyor. Dahası, özellikle tek kullanımlık plastiklerden kaynaklanan plastik atıklar, çöplüklerde, yol kenarlarında ve okyanusa büyük miktarlarda çöpü taşıyan nehirlerde birikiyor” diyor.
Araştırmada üretimde süregelen artışın nedeni şu şekilde yorumlanıyor: “Tek kullanımlık plastik polimer üretimindeki büyümenin gerekçesi, gelişmekte olan ekonomilerde talebin artacağı tahminlerine dayanıyor.”
Plastik Atık Üreticileri Endeksi aynı zamanda sadece üç petrokimya devinin – ExxonMobil, Dow ve Sinopec – dünyadaki plastik atıkların %16’sını oluşturduğunu belirtiyor. ExxonMobil’in 2019’da küresel atık dağına 5,9 milyon metrik ton eklediği, onu 5.5 milyonla Dow ve 5.3 milyonla Sinopec’in izlediği bildiriliyor.
Araştırmacılar, bu şirketlerin büyük finans kurumları tarafından desteklendiğini söylüyorlar ve dünyanın en büyük 20 kurumsal varlık yöneticisinin polimer üreticilerinin ana şirketlerinde 300 milyar dolar hisseye sahip olduğuna ve Barclays dahil en büyük 20 bankanın hisselerine sahip olduğuna işaret ediyorlar. HSBC, Bank of America, Citigroup ve JPMorgan Chase 2011’den beri sektöre 30 milyar dolar borç verdiler.
Ancak, endüstrinin %30’unun devlete ait olduğu Çin, Suudi Arabistan ve BAE gibi ülkelerin en büyük şirketlerinde çıkarları olduğu göz önüne alındığında, plastik atıkları azaltma ihtiyacının aynı zamanda şirket sektörünün ötesine uzanan “yerleşik bir jeopolitik sorun” olduğunu söylüyorlar.